Kasata zakonu jezuitów na Śląsku Austriackim w 1773 roku w świetle dokumentów Archiwum Ziemskiego w Opawie

Celem poniższego artykułu jest naszkicowanie przebiegu działań kasacyjnych Towarzystwa Jezusowego na Śląsku Austriackim tle mało znanego w Polsce zespołu archiwalnego zgromadzonego przez Archiwum Ziemskie Opawie (Zemský archiv v Opavě). Podział Śląska pomiędzy Prusy i monarchię habsburską, dokonany wyniku I wojny śląskiej 1742 roku, odbił się strukturze organizacyjnej Śląsku. Kolegium jezuickie oraz rezydencja Cieszynie wraz z przynależnymi ośrodkami misyjnymi należały do Prowincji Czeskiej (Provincia Bohemiae), podległy zatem likwidacji bezpośrednio 1773 roku – przeciwieństwie placówek jezuickich Pruskim, należących odrębnej Śląskiej Silesiae). Działania kasacyjne dotknęły również częściowo nyskie kolegium jezuickie, które posiadało kilka wsi po stronie austriackiej. Głównym zamierzeniem opracowania przedstawienie charakterystyki centralnej austriackiej administracji nadwornej, zastosowanej nie tylko ramach kasaty ziemiach austriackich, lecz tzw. kasatach józefińskich przeprowadzonych dekadę później, latach 80. XVIII wieku. Sposób funkcjonowania biurokracji nadwornej kwestii koordynacji prac przybliżono podstawie opawskich dokumentów archiwalnych powstałych bezpośrednim okresie kasaty. Historię omawianych (do kasaty) naszkicowano jedynie pokrótce, ze względu fakt, iż została ona już opracowana literaturze. Zaprezentowano tabelaryczny wykaz archiwaliów zbioru Urzędu Królewskiego spis personalny jezuitów dotkniętych kasatą. Publikacja wyczerpującą analizą źródeł archiwalnych, przyczynkiem dalszych badań historii działalności